ფილტვის შეშუპება: მიზეზები, სიმპტომები, პრევენცია და მკურნალობა
ფილტვის შეშუპება ჩნდება, როდესაც სითხე გროვდება ფილტვებში არსებულ ჰაეროვან ტომრებში, რომელსაც ალვეოლებს უწოდებენ. ეს იწვევს სუნთქვის პრობლემებს.
ფილტვის შეშუპება იყოფა მწვავე და ქრონიკულად. მწვავე შეშუპება ჩვეულებრივ ჩნდება მოულოდნელად და საჭიროებს დაუყოვნებლივ ჩარევას, ხოლო ქრონიკული შეშუპება თანდათანობით ხდება.
ეს სტატია განიხილავს ყველაფერს ფილტვის შეშუპების შესახებ, მიზეზებიდან, სიმპტომებიდან, დიაგნოზიდან, მკურნალობამდე პრევენციამდე და შესაძლო დილემებამდე.
ფილტვის შეშუპება ჩნდება, როდესაც ალვეოლი, ტომრები სავსეა. მაშინ შესაძლებელია არსებობდეს ორი პრობლემა. სისხლი ვერ იღებს საკმარის ჟანგბადს ან ორგანიზმი სათანადოდ ვერ ათავისუფლებს ნახშირორჟანგს.
ფილტვის შეშუპების ყველაზე გავრცელებული მიზეზებია:
- Პნევმონია
- სეფსისი
- გარკვეული ქიმიკატების ზემოქმედება
- ორგანოთა უკმარისობა, რაც იწვევს ორგანიზმში სითხის დაგროვებას
- ანთება
- რეაქცია ზოგიერთ წამალზე
- დოზის გადაჭარბება
- თავის ტვინის დაზიანება, თავის ტრავმა, კრუნჩხვები, თავის ტვინში სისხლდენა და ინსულტი
- Სისხლის გადასხმა
ასევე არსებობს კარდიოგენური ფილტვის შეშუპება, რომელიც დაკავშირებულია გულის პრობლემებთან. ეს გამოწვეულია გულის უკმარისობით, რომლის დროსაც მარცხენა პარკუჭი არ ტუმბავს საკმარის სისხლს სხეულის საჭიროებისთვის.
ამის გამო წნევა ხდება სისხლის მიმოქცევის სისტემის სხვა ნაწილებზე და სითხეები გადადის ფილტვებში და სხეულის სხვა ნაწილებში.
სხვა გულის პრობლემები, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს ფილტვის შეშუპება, არის:
- ჭარბი სითხის დაგროვება თირკმლის უკმარისობის ან გარკვეული თერაპიის გამო
- ჰიპერტონული კრიზისი, რომლის დროსაც გული განიცდის არტერიული წნევის უეცარი მატების გამო
- მძიმე არითმია, რომლის დროსაც გული ძალიან ნელა ან ძალიან სწრაფად სცემს
- მძიმე გულის შეტევა, რომელსაც შეუძლია დააზიანოს გულის კუნთები
- არანორმალური გულის სარქველი, რომელიც გავლენას ახდენს გულიდან სისხლის ნაკადზე
- ფილტვის შეშუპება, რომელიც არ არის გამოწვეული გულის პრობლემებით, ჩვეულებრივ გამოწვეულია მძიმე პნევმონიით.
ფილტვის შეშუპების სიმპტომები
სიმპტომები განსხვავებულია, როდესაც საქმე ეხება მწვავე და ქრონიკულ ფილტვების შეშუპებას.
ფილტვის მწვავე შეშუპება შეიძლება მოხდეს გაფრთხილების გარეშე და საჭიროებს სასწრაფო სამედიცინო ჩარევას. ჩარევისა და მკურნალობის გარეშე ფილტვის მწვავე შეშუპება შეიძლება ფატალური იყოს.
სუნთქვის პრობლემების გარდა, ასევე აღინიშნება ხველა, ჭარბი ოფლიანობა, ნერვიულობა და მოუსვენრობა, დახრჩობის შეგრძნება, კანის ფერმკრთალი, ხიხინი ფილტვებში, აჩქარებული და არარეგულარული გულისცემა და გულმკერდის ტკივილი.
ფილტვების ქრონიკულ შეშუპებას უფრო მსუბუქი სიმპტომები აქვს. მათ შორისაა სუნთქვის პრობლემები, შეშუპებული ფეხები, უეცარი წონის მომატება ორგანიზმში ჭარბი სითხის გამო, ქოშინი ღამით, დაღლილობა და გახშირებული ქოშინი ფიზიკური დატვირთვისას.
ფილტვის შეშუპების მკურნალობა
მკურნალობა დამოკიდებულია შეშუპების ტიპზე. ამრიგად, სისხლში ჟანგბადის ნაკლებობას ცვლის პაციენტისთვის ჟანგბადის მიწოდება, სისხლის მიმოქცევის სისტემასთან დაკავშირებული პრობლემები კი სისხლის მოცულობის და არტერიული წნევის კონტროლის წამლებით წყდება.
პრევენცია
ადამიანები, რომლებსაც აქვთ ფილტვის შეშუპების განვითარების მაღალი რისკი, ძალიან ფრთხილად უნდა მიჰყვნენ ექიმის მითითებებს. თუ ადამიანს აქვს გულის პრობლემა, მნიშვნელოვანია სწორი კვება და ჯანსაღი წონის შენარჩუნება.
გარდა ამისა, ფილტვის შეშუპების პრევენცია შესაძლებელია:
- მარილის მოხმარების შემცირებით, რადგან მარილი აკავებს წყალს.
- ქოლესტერინის შემცირებით, ვინაიდან ეს იწვევს არტერიებში ცხიმის დაგროვებას და ზრდის გულის შეტევის რისკს.
- მოწევაზე თავის დანებება, ვინაიდან თამბაქო ზრდის მრავალი დაავადების, მათ შორის გულის დაავადებების რისკს.
- მაღალი სიმაღლით გამოწვეული ფილტვის შეშუპების პრევენცია შესაძლებელია ნელი დაშვებით, მედიკამენტების მიღებით და ასვლისას ძალის შემცირებით.
